Title
Author
Summary
Keywords
Full Text
|
Alzheimer ve Depresyon Tanılı Gruplar ile Normal Örneklemde, Kişisel ve Toplumsal Olaylara İlişkin Otobiyografik Bellek Özellikleri
Fatma Uçar Boyraz, Nurhan Er
2007; 22(60):45-64
Bu çalışmanın temel amacı, kişisel ve toplumsal olaylara ilişkin otobiyografik bellek özelliklerini farklı
örneklemlerde incelemektir. Bu amaçla 60 Alzheimer, 39 depresyon tanılı katılımcıdan ve demografik özellikler
açısından diğer gruplara benzeyen 45 kişilik gruptan veri toplanmıştır. Veri toplama işlemi, Otobiyografik
Bellek Özellikleri Ölçeği (Er, Adalı, Olcay, Çavuşoğlu ve Şimşek, 2004) ve Otobiyografik Bellek Ölçeği /
şaş Anılar Alt Boyutu (Er ve Uçar, 2004) aracılığıyla gerçekleştirilmiştir. Uygulamalar bireysel olarak
yapılmıştır. Verilerin değerlendirilmesi sırasında, aktarılan anılar; akıcılık, teşviksiz aktarım, ayrıntılandırma
düzeyi ve kendini anının merkezine koyabilme düzeyi olmak üzere dört temel boyutta puanlanmıştır. Ayrıca
hem anı aktarımlarından hem de ölçeklere verilen yanıtlardan hareketle, otobiyografik bellek özellikleri
değerlendirilmiştir. Benzer bir değerlendirme, “zihin bulanıklığı” açısından da yapılmıştır. Elde edilen
sonuçlar beklendiği gibi, Alzheimer hastalarının zihin bulanıklığı dışındaki boyutlarda diğer iki gruptan
daha düşük puan aldığını; her grupta ve bütün boyutlarda kişisel olaya ilişkin otobiyografik anının, toplumsal
olaya ilişkin otobiyografik anıdan daha iyi hatırlandığını göstermiştir. Bulgular, Alzheimer'daki unutma
faktörünün, zihin bulanıklığıyla seyrettiğine ve bu grubun unutkanlıklarına yönelik düşük farkındalığa sahip
olduğuna da işaret etmektedir. Depresyon grubunun anılarını, karşılaştırma grubunda bulunanlar kadar iyi
hatırlamadıkları elde edilen bir diğer sonuçtur. Buna karşın genel olarak bulgular, otobiyografik bellek ile
benlik arasında güçlü bir bağ olduğuna ve otobiyografik belleğin nörolojik temelli unutmada bile kişilerin
benliklerini korumaya yönelik hizmet ettiğine destek sağlamıştır.
Anahtar Kelimeler: Kişisel olaya ilişkin otobiyografik anı, toplumsal olaya ilişkin otobiyografik anı, zihin bulanıklığı, Alzheimer, depresyon
|